زندگینامه برید بن معاویه عجلی
به نام آفریننده عشق
برید بن معاویه عجلی از فقیهان و محدثان مورد اعتماد و موثق شیعه و از راویان و اصحاب امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بود.
ویژگی ها
وی از اصحاب معتمد امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده است و به گفته کشّی، از جمله شش فقیه بزرگِ شیعه آن قرن است که در نشر فقه و معارف شیعه بسیار مؤثر بودهاند. این شش نفر را افقه الاولین نامیدهاند که طبقه اولِ اصحاب اجماع نیز شمرده میشوند. برید از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بدون واسطه و گاهی به واسطه محمد بن مسلم روایت میکند، همچنان که شمار زیادی از محدّثان از او حدیث نقل کردهاند. ۲۰۶ روایت از او در کتب شیعه ثبت است.
برید عجلی علاوه بر حدیث، در فقه نیز صاحبنظر بود و از بزرگان امامیه و دارای منزلت نزد ائمه به شمار میآمد. رجال نویسان آوردهاند که برید عجلی از جمله محدثان و فقیهانی است که روایات ایشان مورد قبول همگان واقع شده و بر فقاهتش اجماع صورت گرفته است. در روایتی آمده است که امام صادق (ع) وی را به بهشت بشارت داد.
جمیل بن دراج میگوید: روزی وارد منزل امام صادق (ع) شدم. هنگام ورود، مردی از اهل کوفه را مشاهده کردم که از اتاق امام بیرون آمد و خارج شد. وارد اتاق امام شدم و گفتم: مردی کوفی را مشاهده کردم که از دیدار شما برمیگشت. حضرت فرمود: خداوند روحش را مقدس گرداند، وی مورد اطمینان پدرم بود. امروز هم وی مورد اطمینان و رازدار من است.
حضرت ادامه داد: زمانی که خداوند اراده کند بدی به اهل زمین برساند، به واسطه آنها آن بدی را برطرف میکند. آنها ستارگان شیعیان ما هستند. آنها باعث میشوند نام و یاد پدرم در همه جا زنده بماند. هر بدعتی را کشف میکنند و به مقابله برمیخیزند و بدعتها را از دین میزدایند. در این هنگام حضرت گریه کردند. من پرسیدم: اینها چه کسانی هستند؟! فرمود: درود خداوند بر آنها باد! آنها برید بن معاویه عجلی، زرارة بن اعین، ابوبصیر و محمد بن مسلم هستند.
امام صادق (ع) میفرمود: محبوبترین مردم نزد ما، چه در این دنیا باشیم و چه نباشیم، چهار نفرند: «زرارة بن اعین، برید بن معاویه عجلی، محمد بن مسلم و ابو جعفر احول (مؤمن طاق).»
داوود بن سرحان نقل میکند: شنیدم از امام صادق (ع) که فرمود: همانا اصحاب پدرم زینت ما هستند؛ بدانید که آنها زرارة بن اعین، محمد بن مسلم، برید بن معاویه و لیث مرادی هستند. اینها همیشه با عدالت و قسط رفتار میکنند؛ اینها همیشه راست میگویند و در کلام، صادق هستند؛ اینها سبقت گیرندگان مقرّب درگاه الهی هستند.
جمیل بن دراج میگوید: شنیدم از امام صادق (ع) که فرمود: استواران در زمین و پرچم داران دین خداوند، چهار نفرند: «محمد بن مسلم، برید بن معاویه، زرارة بن اعین و لیث بن البختری.»
حذیفة بن اسید غفاری نقل میکند: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: روز قیامت شیعیان و اهل بیت (ع) ندا میدهند: برید بن معاویه، زرارة بن اعین، محمد بن مسلم و احول، اولین سبقتگیرندگان و اولین مقرّبان بودند.
علی بن اسباط نقل میکند از پدرش و اسباط نقل میکند از امام موسی (ع) که فرمود: روز قیامت منادا ندا میدهد حواریون امام محمد بن علی (ع) و جعفر بن محمد (ع) چه کسانی هستند؟! در این هنگام چهار نفر بلند میشوند: «برید بن معاویه، زرارة بن اعین، محمد بن مسلم، لیث بن البختری (ابوبصیر).»
جمیل بن دراج میگوید: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: بشارت ده مخبتین را به بهشت! «برید بن معاویه، ابوبصیر، محمد بن مسلم و زرارة بن اعین». این چهار نفر از نجیبان و پاکان هستند. اینها امین خداوند در بیان احکام الهی هستند. اگر اینها نبودند، آثار نبوت از بین میرفت.
عروج ملکوتی
نجاشی تاریخ وفات برید را در زمان حیات امام صادق (ع)، یعنی پیش از سال ۱۴۸ قمری نوشته است اما برخی سال درگذشت برید را سال ۱۵۰ قمری میدانند.