بایگانی دسته ی عرفان

به نام آفریننده عشق

ابوعبدالله مغربی معروف به شیخ مغربی از بزرگان تصوف در قرن سوم هجری بود. ابراهیم خواص و ابراهیم‌ بن‌ شیبان کرمانشاهی از شاگردان او بودند.

ویژگی ها

نام اصلی او محمد بن اسماعيل بود. تاريخ ولادت او را مي توان در اواخر سده 2 ق دانست. زادگاه و نحوه زندگی و سير و سلوک وی نيز معلوم نيست و تنها می دانيم كه مريد ابوالحسن علي بن زرین هروی بوده است. در احوال وی گفته اند كه پيوسته در سفر بود تا آنجا كه 97 بار و به قولي ديگر 77 بار حج گزارده است و در اين سفرها ياران و مريدانش نيز همراه او بوده اند.

درباره زهد وی گفته اند كه خوراک او از ريشه گياهان بود و كراماتی نيز به وی نسبت داده اند. مولوی داستانی از كرامت های او را به نظم درآورده است. ابراهيم بن شيبان، ابراهيم خواص و ابوبكر بيكندی را در زمره مريدان وی دانسته اند.

در طبقات الصوفیه آمده است که شیخ الاسلام گفت: هرگز وی تاریکی ندیده بود، آنجا که خلق را تاریکی بودی، او را روشنی بودی. وی گفت: به آن خدای که بوعبدالله مغربی را بیافرید، که اگر الله، مونت شهوت از من باز ستاند مرا دوست تر از آن باشد که اکنون مرا گوید در بهشت شو!

این آنست که علی بن ابی طالب (ع) گفت: اگر مرا اختیار دهند که در بهشت شو یا در مسجد، من در مسجد شوم که بهشت آن من ایذ به نزدیک او و مسجد آن او ایذ به نزدیک من. شیخ الاسلام گفت: که بوعبدالله مغربی وقتی بر کوه طور سینا سخن می گفت سخن به جایی رسید که گفت: بنده به او چندان نزدیکی جوید تا آن هنگام که فرد ماند فرد را؛ سنگ از کوه بجنبید و پاره پاره شد و به هامون آمد.

عروج ملکوتی

ابوعبدالله مغربی نزدیک 120 سال زندگی کرد و در 299 ق درگذشت. وی در طور سينا، كنار قبر استادش ابوالحسن علی بن زرين هروی، به خاک سپرده شد.

به نام آفریننده عشق

هادى ابهرى از عارفان و مردم با ایمان و پرهیزكار ابهر است و در زمان خود از بكائین شمرده می شد.

ویژگی ها

راوی می گوید: در سال 1361 ق كه براى تحصیل به نجف اشرف مهاجرت كردم و با دست خالى به حضرت علی علیه ‏السلام عرضكردم که اگر اجازه توقف به این عبد را می دهید وسائل ماندنم را مرحمت فرمائید. بعد از چند روز در صحن مطهر به مرحوم حاج هادى مزبور برخورد كردم و اصلا او را قبلا ندیده و نمى شناختم، چون مرا دید گفت اسمت محمد است؟ گفتم آرى، گفت اهل شاه عبدالعظیم هستى؟ گفتم آرى، گفت خدمت حضرت امیر علیه ‏السلام تقاضائى داری؟ گفتم آرى، گفت به من حواله كرده ‏اند كه مایحتاج ماندن تو را فراهم كنم. لذا هر چه لازم داشتم خرید و مبلغ هفت دینار عراقى كه خرج چندین ماه مرا تأمین میكرد به من داد و مرا از آیت ‏الله اصفهانى و دیگران مستغنى نمود.

هادی ابهری می گوید: قبرستان بقیع رفتم و چون به درِ قبرستان رسیدم درِ بسیار عالى و صحن و سراى عجیب و بدیعى دیدم كه در هیچ یک از مشاهد مشرفه عراق و ایران ندیده بودم. كفش هایم را درآورده و وارد صحن شدم. دیدم حرم مطهر ائمه بقیع با گنبد و مناره ‏هاى طلاى رفیع و ایوان بسیار با صفائى كه هرگز مثلش را ندیده بودم می باشد لذا تعجب كردم كه از دیروز عصر تاكنون این بناء مجلل را كى ساخته است؟

پس با ذوق و شوق فراوان به طرف حرم ائمه علیهم‏ السلام روانه شدم ولى هیچكس را نمی دیدم تا به ایوان رسیدم و دیدم سید بزرگوارى كه عمامه سبز بر سر دارد کنار درِ حرم ائمه علیهم‏ السلام ایستاده و با یک هیبت و وقار تمام، دربانى ائمه علیهم ‏السلام را می نماید. گفتم خدایا این آقا كیست كه این اندازه مقام دارد و دربان امامان است؟ نزدیک رفتم و دیدم مرحوم سید مجتبى میرلوحى (نواب صفوى) است. خوشحال شدم و رفتم با او مصافحه و معانقه كنم که ناگهان دیدم كنار قبور ویران شده آنها ایستاده ‏ام و از آن مناظر هیچ اثرى نیست و دانستم كه باطن مشاهد، آن است كه دیده ام.

آقای مصطفوی می گفت: در مغازه نشسته بودم که آقای الهی طباطبایی پیش من آمد تا با من مشورت کند و می گفت که نمی دانم در تبریز بمانم یا به قم بروم. حاج آقا ابهری که سواد نداشت حتی بلد نبود فارسی هم درست صحبت کند (ترک بود) وارد شد و قبل از این که ما چیزی بگوییم رو کرد به آقای طباطبایی و گفت: شما بهتر است در تبریز بمانید لازم نیست به قم بروید.

رفقای آقای ابهری می گفتند: اگر می خواستیم به تهران برویم و آدرس جلسه را نداشتیم ایشان را سوار ماشین می کردیم و می گفتیم: ما می خواهیم فلان جا به مجلس روضه برویم. سر هر چهار راه و سه راه و دو راهی که می رسیدیم بو می کرد می گفت: بوی این روضه از فلان خیابان می آید. ما را می برد به همان روضه ای که می خواستیم برویم. هر کسی که به کربلا رفته بود را نیز مشخص می کرد و یک بار هم خطا نمی شد.

حاج آقا هادی ابهری با ملا آقاجان زنجانی در شاه عبدالعظیم دعای کمیل می خواندند و العفو می گفتند. هر دو ترک بودند آقای حاج ملا آقاجان به آقای ابهری می گوید: نگاه بینداز ببین این ها چه می گویند. ظاهرشان العفو می گوید اما در باطنشان چه می خوانند. ایشان نگاهی کرد و گفت: تمام این ها می گویند: علف علف علف، یعنی خدایا پول بده. همه اشان غصه دار پول و قسطند.

مرحوم آقای کشمیری می فرمود: از آقا هادی ابهری ذکری را خواستم که مرا به مقصد برساند، ایشان ذکر «یاحی یاقیوم» را توصیه کرده بودند. آقای کشمیری پرسیده بودند: ذکری می خواهم که ذکر اولیاست، باز هم این ذکر را توصیه کردند. عبارت «صاحب مکاشفات عرفانی و انوار ملکوتی» را علامه طهرانی در مورد ایشان به کار بردند.

سید محسن طهرانی می گوید: روزی مرحوم پدرم (علامه طهرانی) ازمنزل به قصد مجلس روضه حرکت کردند. مرحوم حاج هادی ابهری نیز همراه ما بود. چون وارد مجلس روضه شدیم، منبری واعظ شهیر و معروف کربلا، مرحوم شیخ مهدی مازندرانی بود. وی اتفاقا در آن روز روضه قتلگاه را خواند و بسیار خوب و مهیج هم خواند اما بسیار جای تعجب بود که ابدا کسی گریه نکرد و برخلاف انتظار همه، مجلس سرد و بدون شور بود. چون از مجلس بیرون آمدیم، دیدیم حاج هادی می گوید: بی حیا شرم نمی کند با جنابت داخل مجلس امام حسین علیه السلام شده است. معلوم شد یکی از حضار مجلس با حال جنابت آمده است و حال او مانع نزول رحمت شده است.

مي گويند زمانی به حاج هادی عرض شد كه اذان گفتند، برويم مهيای نماز شويم. وی گفت: هنوز وقتش نشده است و بعد از مدتی گفت: حالا وقتش شد، برخيزيد براي نماز. سوال كردند چطور آن زمان فرموديد وقتش نشده است؟ گفت: آخر تازه الان ملائک فرود آمدند.

نقل است: هادی ابهری که چشم برزخی اش باز شده بود، در حرم حضرت علی(ع) به ایشان گفت: یا علی(ع)، یک بچه خوشگل به ما نشان نمی دهی؟! این ها چه کسانی هستند که من می بینم! (منظور از ایشان از بچه خوشگل، کسی بود که که چهره برزخی و باطن زیبایی داشته باشد). پس از آن ناخودآگاه به سمت حجره ای که در نجف قرار داشت روانه شد و آیت الله بهجت را در آنجا دید. آن دو با اینکه همدیگر را تا به حال ندیده بودند اما در آن دیدار، یکدیگر را در آغوش گرفته و گریه کردند و سپس بدون گفتن جمله ای از یکدیگر جدا شدند.

عروج ملکوتی

هادی ابهری در سال 1390 قمری در تهران وفات نمود. جنازه او را به قم منتقل کردند و در جوار جناب على بن جعفر علیهما السلام، كنار استادش مرحوم انصاری همدانی دفن کردند.

به نام آفریننده عشق

آیت الله عباسعلی ادیب حبیب آبادی (۱۳۱۵ – ۱۴۱۲ ق) (۱۲۷۴ – ۱۳۷۱ ش)، عالم زاهد، فقیه جامع و ادیب شاعر شیعه معاصر و از مدرسین برجسته‌ حوزه‌ علمیه‌ اصفهان بود.

ویژگی ها

شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی، فرزند حاج محمدجعفر، در روز جمعه ۱۳ جمادی الاول سال ۱۳۱۵ ه.ق (مطابق ۱۲۷۴ ش)، در قریه حبیب آباد برخوار اصفهان متولد گردید. ادیب در رشته های مختلف همچون فقه، اصول، اخلاق، ریاضیات، هندسه، هیأت، نجوم و … به سطوح عالی و مدارج بلند راه یافت و از برخی اساتید خود موفق به دریافت اجازه روایت و اجتهاد گردی. وی همچنین تحصیلات عالی را تا سطح دکترا در رشته فارماکولوژی از شاخه های رشته های پزشکی به اتمام رسانید و به عنوان دانشیار دانشکده علوم پزشکی اصفهان دست یافت.

آیت الله ادیب تدریس در حوزه علمیه اصفهان را از سال ۱۳۴۵ در مدرسه کاسب گران اصفهان شروع نمود و به تدریج گسترش یافت به نحوی که پس از مدتی جلسات درس خارج ایشان یکی از گسترده ترین جلسات بود. وی در مدارس ذوالفقار، نیم آورد، صدر، چهارباغ و… حدود هفتاد سال از سطح تا درس خارج منطق، حکمت و … را تدریس نمودند.

برخی از خدمات و فعالیت‌های آیت الله ادیب به شرح زیر است:

• تعمیر و بازسازى مقبره صاحب بن عباد
• احیاء و تجدید ساختمان مسجد مقابل مقبره صاحب بن عباد (در محله طوقچی اصفهان)، و اقامه نماز جماعت و موعظه، ارشاد در هدایت مومنین در این مسجد که به نام «مسجد صاحب بن عباد» شهرت دارد
• دارالشفای حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها که اکنون یکی از بهترین درمانگاه ها و بیمارستان های شهر اصفهان به شمار می آید
• حسینیه امام خمینی (ره)

آیت الله ادیب یک بار ماه مبارک رمضان به بعضی از آقایان از جمله آیت‌ الله دزفولی و چهار پنج نفر دیگر فرموده بودند: امشب افطار به منزل ما بیایید.‌ گفتند: آقا! پس ما غذا تهیه می‌کنیم و می‌آوریم. ایشان فرموده بودند: نخیر، خودم هستم. یکی از آقایان گفتند: آقا! این‌طور که نمی‌شود، حداقل به روح‌الله بگویم نان بخرد بیاورد؟ گفته بودند: نان هم نمی‌خواهد. آیت‌الله دزفولی گفته بودند: بگویم خانم سوپی درست کند؟ باز هم گفته بودند: گفتم هیچی نمی‌خواهد.

برای افطار به منزل آقا رفته بودند، آقا یک طعامی به این‌ها داده بود که مائده بهشتی بود. یک مقدار خیلی کم برای ما آوردند. یک چیزی مانند خرماخرک بود که به زنان که وضع حمل می‌کنند، می‌دهند. اما یک طعمی داشت که نمی‌شود بیان کرد. یک بار بیان کردیم: آقا! از این‌ها باز هم هست؟ فرمودند: نخیر، مؤمنین اصلا از این‌ها نمی‌خورند. گفتم: پس چطور به آن آقایان دادید؟ گفتند: این یک دعوتی از امام حسن (ع) بود و فرموده بودند این‌‌ها را دعوت کنید.

یک روز آیت الله ادیب خیلی عادی، طوری که اگر کسی بشنود، تعجب نکند، فرمودند: دیشب که در خدمت آقا محمدتقی مجلسی بودیم، فرمودند: معنای آن مسئله (که بلد نبودم)، این است و یک آدرسی دادند که رفتم دیدم آنجاست. ما عرض کردیم: آقا! منظور حضرتعالی مکاشفه به روح است؟! فرمودند: نخیر، آقا محبت کردند و به منزل ما آمدند و به جسم، مهمان ما بودند!

اساتید

• شیخ محمدرضا نجفی
• سید محمدمهدی درچه ای
• شیخ عبدالکریم گزی
• آقا نورالله مسجدشاهی
• سید محمد نجف آبادی
• شیخ محمدرضا مسجدشاهی
• سید محمدباقر درچه ای

عروج ملکوتی

آیت الله ادیب سرانجام در روز پنج شنبه دوم ذی الحجه سال ۱۴۱۲ ه.ق (برابر با چهاردهم خرداد ۱۳۷۱ ش) وفات یافت و در جوار مقبره صاحب بن عباد در محله ی طوقچی اصفهان مدفون گردید.

به نام آفریننده عشق

میرزا ابوالقاسم بن محمدحسن شفتی قمی (۱۱۵۰ق-۱۲۳۱ق) معروف به میرزای قمی، از مراجع تقلید شیعه در قرن دوازدهم و سیزدهم قمری بود.

ویژگی ها

میرزای قمی در سال ۱۱۵۰ق در روستای دره باغ (در منطقه جاپلق، دهستانی در ۱۲ کیلومتری بروجرد) متولد شد. چون اصالتا از منطقه گیلان است، او را گیلانی و جیلانی و چون متولد شفت است، شفتی‌اش خوانده‌اند. میرزای قمی، علوم ادبی فارسی و عربی را نزد پدرش در روستای دره باغ آموخت آنگاه به خوانسار رفت و از شاگردان آقا حسین خوانساری شد و چند سالی فقه و اصول فقه آموخت و با خواهر خوانساری (استادش) ازدواج کرد. پس از این در هجده سالگی به عراق رفت و در کربلا از شاگردان آقا محمدباقر بهبهانی شد.

میرزای قمی پس از تکمیل اندوخته‌های علمی٬ به ایران و زادگاهش دره باغ برگشت. در اثر تنگدستی به روستای قلعه بابو (از روستاهای جاپلق) می‌رود. سپس به اصفهان، مدرسه کاسه‌گران رفت و از آنجا نیز به شیراز رفت که مصادف بود با ایام پادشاهی کریم خان زند؛ و ۲ یا ۳ سال در آنجا ماند. سپس به اصفهان بازگشت و به روستای بابو رفت. در این مدت برخی از طلبه‌ها در فقه و اصول از وی استفاده کردند.

گذران زندگی‌اش به سختی بود و حسادت حسودان نیز شرایط را سخت‌تر کرده بود. او در انتهای رساله منجزات المریض می‌نویسد: این رساله را مولفش در حالی نوشت که خاطرش بسیار آشفته بود و نوائب و آلامش بسیار بود. در مسافرت بود که گذرش به قم افتاد. مردمی از او خواستند در قم بماند و برایشان دین بیاموزد. میرزای قمی رحل اقامت افکند و به تدریس و تألیف کتاب‌ پرداخت. اقامه جمعه و جماعت کرد و محل مراجعه مردم شد چندان که شهرتش در ایران فراگیر و مرجع تقلید شد. در این زمان بود که گنبد حرم حضرت معصومه(س) طلاکاری شد و مدرسه فیضیه نوسازی گردید.

میرزای قمی گرچه در علم رجال، کلام و حکمت، تاریخ و حدیث متبحر بود اما استادی تمام در فقه شناخته می‌شد. کتاب قوانین الاصول او در بین علما مقبولیتی عام داشت و مورد تدریس٬ تحقیق و نیز شرح و حاشیه نویسی قرار گرفت. گزارش‌ها درباره رابطه محبت‌آمیز فتحعلی‌ شاه و میرزای قمی متعدد است. از آن میان نامه‌هایی است که فتحعلی‌ شاه به میرزا نوشته و جنبه‌هایی از روابط آنها را روشن می‌کند. فتحعلی‌شاه در این نامه‌ها به دیدار سالانه از میرزا (در قم)‌ و پیاده رفتن به خانه او اشاره می‌کند و بر آرزوی دیدار میرزا تاکید می‌کند.

شهید محمد بهشتی نقل می‌کرد که روزی از آیت‌ الله خمينی پرسیدم: در زمان ورود شما به قم در حوزه درس اخلاقی وجود داشت؟ ایشان گفت: درس رسمی اخلاق نبود اما نمونه‌های اخلاقی در حوزه از قبیل شیخ ابوالقاسم قمی وجود داشت که انسان می توانست زندگی ایشان را الگو قرار بدهد‌.

از منظر فرهیختگان

آیت الله اراکی می فرمود: هرگز نشد که من مشکلی داشته باشم و یک سوره قرآن برای میرزای قمی بخوانم و مشکل من حل نشود.

صاحب قصص العلما در مورد او نوشته است: عالم علیم دقیق و و علم تدقیق، علامه فهامه، مقنن قوانین، ناهج مناهج صدق و یقین، حائز شرائر غنائم دارین، قدوه علمای عاملین، اسوه فقهای راسخین، رئیس دنیا و دین، اورع متورعین، رئیس امامیه و …

آیت الله سید حسین طباطبایی قمی می گفت: من منکر بودم که در این زمان با شرایط فعلی و فساد عمومی، آدم کامل پیدا شود، تا اينکه شیخ ابوالقاسم را در فم دیدم و یقین کردم در این عصر هم انسان کامل و مؤمن حقیقی یافت می شود.

عروج ملکوتی

میرزای قمی در سال ۱۲۳۱ق در شهر قم وفات یافت و در قبرستان شیخان قم مدفون شد.

به نام آفریننده عشق

عباس تربتی معروف به ملا عباس تربتی و حاج آخوند (۱۲۵۰-۱۳۲۲ش) روحانی، واعظ و عارف قرن سیزدهم و چهاردهم است که در تربت حیدریه و حوزه علمیه مشهد، فقه، اصول و فلسفه آموخت.

ویژگی ها

عباس تربتی معروف به ملا عباس تربتی فرزند ملا حسینعلی در سال ۱۲۵۰ش، در روستای «کاریزک ناگهانی‌ها» از توابع شهرستان تربت حیدریه به دنیا آمد. نام مادرش «شیرین» از اهالی قاین و دارای یک خواهر بود. ملاعباس در شش سالگی در زادگاه خود به مکتب رفت و سپس دروس مقدمات، فقه، اصول و فلسفه را در حوزه علمیه حاج شیخ یوسفعلی در تربت حیدریه نزد اساتیدی همچون ملا عبدالحمید فرا گرفت و بعد به حوزه مشهد رفت.

وی در مشهد برای گذران زندگی روزها به کارگری و شب‌ها به درس مشغول شد. استاد برجسته او شیخ علی اکبر مجتهد تربتی (نماینده آخوند خراسانی)، آیت‌ الله آقا حسین قمی و آقا بزرگ شهیدی بود. ملا عباس پس از مدتی اقامت در مشهد، به درخواست پدر به زادگاهش برگشت. وی پس از بازگشت، ازدواج کرد و ضمن تبلیغ دین، مشغول به کشاورزی شد.

ملا عباس با دختر ملا علی اکبر (روحانی روستای مزگرد) ازدواج کرد که ثمره آن دو پسر و دو دختر شد. حسینعلی راشد یکی از پسران وی است که کتاب «فضیلت‌های فراموش‌شده» را در شرح حال پدرش نوشته است. ملا عباس پس از بازگشت به شهر در حوزه علمیه تربت حیدریه و مشهد، پس از نماز صبح و منبر، معمولا سه یا چهار درس در مسجد یا حوزه علمیه تدریس می‌کرد.

درمدتی که شیخ عباس قمی درمشهد اقامت داشت، ماه رمضان درمسجد گوهرشاد منبر می رفت. مرحوم ملا عباس تربتی، که با شیخ عباس قمی سابقه ی دوستی و صمیمیت داشت، از تربت حیدریه به مشهد آمده بود تا از منبر حاج شیخ استفاده کند. روزی محدث قمی حین سخنرانی متوجه حضور حاج آخوند در گوشه ای از جمعیت فراوانی که پای منبر او بودند، می شود. ایشان درهمان لحظه می گوید: «ای مردم! آقای حاج آخوند تربتی تشریف دارند، از ایشان استفاده کنید.» مرحوم محدث قمی بعد از گفتن این مطلب با آن کثرت جمعیتی که برای شنیدن سخنان ایشان آمده بودند از منبر پایین آمد و از آخوند ملاعباس خواست تا به جای ایشان تا آخر ماه رمضان منبر برود و در آن ماه، دیگر خودش منبر نرفت.

به نقل از مرحوم علی قندهاری آمده است: یک بار که مرحوم تربتی با یکی از همراهانش از دِه به شهر می آمد، یکی از افراد شرور و باجگیر که خود را از سادات خمس بگیر می دانست و از نظر جسمی هم شخص نیرومندی بود، راه را بر آخوند بست و با بی ادبی گفت: آخوند، مال جدم را بده! هر چه حاج آخوند دلیل آورد که همه وجوه را رد کرده ام و فقط چند قرانی از مال شخصی همراه دارم، آن سید نپذیرفت وناگهان با مشت و لگد به حاج آخوند حمله ور شد.

فرد همراه حاج آخوند با دیدن این منظره تحمل نیاورد و با عصبانیت بسیار در پی سرکوب آن فرد مهاجم برآمد، اما حاج آخوند دست او را گرفت و گفت: شما را به خدا قسم می دهم او را نزنید، سید است، محتاج است، بگذارید حالا که پولی گیرش نیامده لااقل چند تا مشت به من بزند شاید دلش خنک شود و آرامش پیدا کند! این مرد بزرگ، عاشق خدمت به مردم بود، در زلزله معروف خراسان، سه روز بدون اینکه چیزی بخورد و یا بخوابد در کمک به زلزله زدگان و رسیدگی به اموراتشان کوشید و به تنهایی بر جنازه هزار نفر قربانی آن زلزله نماز خواند.

فرزند ایشان نقل می کند که پدرم به من گفت: «پیش از آنکه با مادرت ازدواج کنم، نام دختری را در کار کاریزک برای من برده بودند که ازدواج با او سر نگرفت و من هرگاه از کوچه آن ها می گذشتم، حتی به در خانه آن ها نیز نگاه نمی کردم!» در مشهد مقدس فلکه ای دور آستانه امام رضا (ع) احداث کرده و تحولاتی ایجاد کرده بودند که در آن زمان، برای هر کسی جالب توجه بود. مرحوم راشد تعریف می کند: من همراه مرحوم تربتی از در غربی صحن کهنه بیرون رفتیم و چون به بست بالا خیابان رسیدیم، گفتم: «این فلکه ای است که احداث کرده اند.» مرحوم حاج آخوند نگاه نکرد. از ایشان پرسیدم: «آیا نگاه کردنش گناه دارد؟» گفت: «نه، گناه ندارد، ولی به همین اندازه حواسم پرت می شود!»

مرحوم راشد می نویسد: یکی از موضوعاتی که در مورد مرحوم پدرم همچنان برای من و خانواده مبهم باقی مانده، این است: زمانی که من هشت نه ساله بودم و به مکتب می رفتم، در شهر تربت، در محله ای به نام «باغ حاج یعقوب علی» و درمنزل مرد بنایی به نام «کربلایی محمد تقی» دریک اتاق کاه گلی که درش تخته ای بود و شیشه نداشت، می نشستیم. شبی پس از آنکه چراغ را خاموش کردند و رفتیم که بخوابیم آهسته صدای در اتاق آمد که باز شد و پدرم بیرون رفت. چندی گذشت ولی بازنگشت.

مادرم از جا برخاست، چراغ را روشن کرد و گفت: نمی دانم پدرتان کجا رفت و می گفت: من اول گمان کردم بیرون رفته که وضو بگیرد اما چون دیدم دیر کرد نگران شدم. خلاصه آنکه به جستجو برخاستیم و صاحب خانه و زنش نیز با چراغی که در دست داشتند با ما همراهی کردند. در کوچه همچنان چفتش که زنجیر سه حلقه ای بود از پشت بسته بود و پیدا بود که کسی ازاین در بیرون نرفته است. نردبان بالا همه، همچنان روی زمین خوابیده بود و بر بام تکیه نداشت که بگوییم از نردبان بالا رفته است. تمام اتاق ها، انبار، اصطبل، کاهدان، آشپزخانه و حتی داخل تنور را هم کاملا گشتیم.

صاحب خانه با کمک یک چوب، کف حوض آب و با چراغ، داخل چاه آب را نیز تجسس کرد. در هیچ جای آن خانه، اثری از آن مرد نبود و همه مبهوت گشته بودیم که به کجا رفته و از چه راهی رفته است. برگشتیم به اتاق های خودمان که بخوابیم ولی خوابمان نمی برد. ساعتی یا بیشتر گذشت که آهسته در اتاق باز شد و پدرم بی صدا به درون اتاق آمد و به رختخواب خود رفت. هر بار که مادرم یا ما بچه ها از او در این باره سوال کردیم فقط با سکوت مواجه گشتیم و این موضوع همچنان برای ما مبهم ماند.

موضوع دیگری که مرحوم راشد نقل کرده است، این است که: من بیمار بودم و ضعیف شده بودم و بهانه می گرفتم. روزی بهانه گرفته بودم که سیب می خواهم و در آن فصل در تربت سیب پیدا نمی شد؛ زیرا آن زمان مانند زمان کنونی نبود که هر میوه ای در هر فصلی و در هر شهری باشد. به هرحال من بهانه گرفته بودم که سیب می خواهم و می گریستم و مادرم می گفت: مادرجان، حالا وقت سیب نیست، من از کجا سیب بیاورم.

ساعتی از ظهر گذشت و پدرم وضو گرفت و به مسجد رفت و مادرم به کنار گهواره کودک شیر خواره اش رفت که او را شیر بدهد. همین که مادرم، پارچه ای را که برروی کودک انداخته بود کنار زد، دید در کنار بالش کوچک او یک دانه سیب سفید درشت پرآب و معطر هست. از حیرت فریاد کشید و گفت: این سیب از کجا آمده است؟ به من گفت: بیا که خدا برایت رسانده و آن سیب را پوست کند و من خوردم. در این باره هم هر وقت با پدرم صحبت کردیم فقط سکوت کرد.

عباس تربتی می‌ فرمود: من وقتی سر قبر حُر می‌رفتم، از درون قبر آن زخم حُر را می‌دیدم و نوری از پیشانی ایشان که امام حسین (ع) دستمالی بر آن پیچیده بودند، بیرون می‌ آمد.

از منظر فرهیختگان

امام خمینی: «حاج آخوند ملاعباس تربتی، آنچه را به عنوان تکلیف تشخیص داد عمل کرد. او کار خودش را کرد و کاری به این نداشت که آن ها خوششان می آید و از اوتبعیت می کنند یا نه؛ چون کسی که اتکاء به خداوند تبارک و تعالی دارد از اینکه تنها بماند ابدا نمی ترسد.»

بدیع الزمان فروزانفر: «دنیا به دور این مرد نگشته است.»

آقا بزرگ شهیدی حکیم: «حاج آخوند مرد فوق العاده ای است و اگر به این شهر، تعبد نمی داشت می توانست به جای منطقه خراسان دنیایی را تحت تأثیر قرا دهد.»

آقا حسین قمی: « او از خوبان جهان اسلام و بلکه از خوبان دنیا است.»

مرحوم حاج شیخ محمد کاظم ربانی تربتی: «مرحوم حاج ملاعباس تربتی، سلمان زمان است.»

آیت الله جنتى:  «حاج آخوند تربتى از نوادر روزگار بود و در بسیارى از جهات واقعاً دومى نداشت. ایشان در تقوا و خلوص، عالمى استثنایى بود…»

عروج ملکوتی

درباره درگذشت وی فرزندش حسینعلی راشد چنین نقل کرده‌ است:

«یک هفته قبل از وفات٬ بعد از نماز صبح در حالت بیماری رو به قبله خوابید و عبایش را بر روی چهره‌اش کشید. ناگهان مانند آفتابی که از روزنی بر جایی بتابد یا نورافکنی را متوجه جایی گردانند روی پیکرش از سر تا پا روشن شد و رنگ چهره‌اش که به سبب بیماری زرد گشته بود شفاف گردید چنانکه از زیر عبای نازک که بر رخ کشیده بود دیده می‌شد. تکانی خورد و گفت: سلام علیکم یا رسول الله(ص). پس از آن بر حضرت امیرالمؤمنین امام علی(ع)و یکایک ائمه تا امام دوازدهم سلام می‌کرد و از آمدن آنها اظهار تشکر می‌کرد. پس بر حضرت فاطمه زهرا(س) سلام کرد. سپس بر حضرت زینب سلام کرد. پس بر مادر خودش سلام کرد. این حالت تا دو ساعت از آفتاب برآمده دوام داشت. پس از آن روشنی که بر پیکرش می‌تابید از بین رفت و به حال عادی برگشت و باز رنگ چهره به همان حالت زردی بیماری عود کرد و درست در یکشنبه دیگر در همان ساعت، حالت احتضار را گذرانید و به آرامی تسلیم حق گشت.»

ملا عباس در سال 1322 در مشهد و در صحن آزادی حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.