ذکر یونسیه برای رفع حجاب

 

به نام آفریننده عشق

 

در مقالات گذشته پیرامون اذکار عرفانی و فضیلت ذکر لا اله الا الله مطالبی ارائه کردیم. اکنون می خواهیم به فضیلت ذکر یونسیه بپردازیم.

 

ذکر یونسیه یعنی لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین در اصل یک ذکر عرفانی و نوعی استغفار است که تعداد زیادی از عرفا و علما به آن مداومت نموده و از آن نتیجه گرفتند.

در حقیقت یکی از بهترین اذکاری که یک سالک و عارف معمولا توصیه می کند ذکر یونسیه است و تعداد آن برای افراد معمولی 400 مرتبه در هنگام شب است و در حالت سجده.

این ذکر واقعا یکی از بهترین اذکار عرفانی است و براي پاره كردن حجابها و نورانيت دل بسیار مفید است و اگر تا يك سال در سجده مداوت شود به تعداد 400 بار (هرچه بيشتر بگويي بهتر است) براي باز شدن چشم برزخي خوب است و موجب تجرد روح از جسم و اتصال به ارواح است.

آيت الله كشميري تعداد اين ذكر را 400 بار و برای كساني كه ميخواهند به مرتبه كمال برسند 3000 بار ذکر میکرد و فرمود به خدا قسم بعد از اين راهي نيست. (يعني اگر تو يك سال در سجده اين ذكر را بگويي بعد از اين راهي است سرازيري كه ديگر سخت و مشكل براي تو نيست سلوك الي الله)                    

بهتر است شب و هنگام خلوت تكرار كني و خود را در زندان طبيعت و كثرت بيبني و معني آنرا از سر بگذرانی.

يكي از خواص مهم اين ذكر فرموده خداوند متعال است آنجا كه ميفرمايد (نجيناه من الغم) آيت الله غروی اصفهانی فرموده است نجات از غم هيچ زماني حاصل نميشود مگر حب دنيا در دل انسان نباشد پس در واقع فرموده (نجيناه من الغم) همان خارج كردن حب دنيا از دل است و اين ذكر مثل ذكر شريف لا اله الا الله سنگين نيست كه هركس توان آن را نداشته باشد و خود اين ذكر باعث فقر نمي شود و علت فقري كه ميگويند ممكن است اين باشد كه انسان با گفتن اين ذكر حب دنيا از دلش خارج شود در اينصورت كمتر به دنبال دنيا ميرود و در اينصورت باعث فقر ميشود و هيچ يك از عرفا براي اين ذكر خواص سنگين مثل فقر و … ذكر نكرده اند.

اکثر عرفا فرموده اند که همه مي توانند این ذکر را بگويند و عوارضي ندارد مگر سید احمد کربلایی كه فرمود هر كه بر ذكر يونسيه مداومت كند و با تمام وجود بگويد و مردانه پاي حرفي كه ميزند بايستد خداوند او را در دريايي از فشارها و رياضت ها رها ميكند تا ظرف وجودش را از خودش لبريز كند.

همانطور كه گفته شد فقط سید احمد کربلایی معتقد است که اين ذكر اين خواص را دارد و بيشتر علما به اين ذكر سفارش ميكنند و عددي كه براي اين ذكر فرموده اند 400 ، 1000 ، 3000 ، 4000 ، 7000 مرتبه است ولي 400 مرتبه براي همه است و آيت الله قاضی فرموده است که در كنار اين ذكر بايد قرآن خوانده شود و بهترين موقع اين ذكر از نماز عشا تا اذان صبح ميباشد.

می توانید فضایل ذکر صلوات را نیز از اینجا بخوانید.

فضیلت نماز شب

به نام آفریننده عشق

 

در مقالات گذشته در مورد مراحل عرفان, دستورالعمل های عرفانی و آثار نماز اول وقت مطالبی بیان نمودیم. در این مقاله می خواهیم به یکی دیگر از اعمال با اهمیت و پرفضیلت که آثار دنیوی و اخروی فراوانی دارد اشاره کنیم.

نماز شب عملی عارفانه و عاشقانه است که کمتر عارف و سالکی است که از آن محروم بماند. به قول سید علی قاضی رضوان الله علیه:

اما نماز شب, پس هیچ چاره و گریزی برای مومنان از آن نیست و تعجب از کسی است که می خواهد به کمال دست یابد در حالیکه برای نماز شب قیام نمی کند.

یا در جای دیگری ایشان به علامه طباطبایی رضوان الله علیه گفته بودند:

پسر عمو, دنیا می خواهی نماز شب بخوان, آخرت می خواهی نماز شب بخوان.

 

احادیث در مورد نماز شب

  • رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: دو ركعت نماز در دل شب پيش من از دنيا و آنچه در آن است محبوبتر است.
  • پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: خداوند متعال ابراهيم عليه السلام را جز بخاطر دو كار دوست و خليل خود انتخاب نكرد:
    ۱ ـ اطعام دادنش.
    ۲ ـ نماز شب خواندنش هنگامى كه مردم خوابند.
  • پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: بهترين فرد شما كسى است كه نيكو سخن بگويد و طعام بدهد و هنگامى كه مردم خوابند نماز (شب) بخواند.
  • پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله فرمود: بـهتـرين نـماز بـعد از نـماز واجـب، نـماز خـواندن در دل شـب است.
  • پیامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دو ركعت نمازى كه انسان در دل آخر شب بخواند از دنيا و آنچه در آن است بهتـر است و اگر بـر امتم دشوار نبود آن دو ركعت را بر آنان واجب مى كـردم.
  • پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله فرمود: جبرئيل (ع) همواره مرا به شب زنده دارى سفارش مى كرد تا اينكه من گمان كردم كه خوبان امت من شبها نمى خوابند.
  • امام صادق عليه السلام فرمود: شرافت انسان با ايمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگوارى او خوددارى از اذيت مردم است.

 

امام صادق عليه السلام فرمود: هيچ كار خوبى نيست كه انسان انجام دهد جز اينكه براى آن در قرآن پاداشى بيان شده است مگر نماز شب، كه خداوند پاداش آنرا مشخص نكرده بخاطر بزرگى و عظمت آن پيش خودش بلكه فرموده است: پهلو از بستر از خواب حركت مى دهند (در دل شب) با بيم و اميد خداى خود را مى خوانند و از آنچه روزى آنها كرديم انفاق مى كنند، هيچ كس نمى داند که پاداش نيكوكاريش چه نعمت و لذتهاى بى نهايت كه روشنى بخش ديده است در عالم غيب براى او ذخيره شده است.

امام صادق عليه السلام فرمود: دروغ گفته كسى كه گمان كند نماز شب مى خواند و گرسنگى مى كشد زيرا نماز شب غذاى روز را ضمانت مى كند.

پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: به بنـده اى كه نماز شب نصـيب شده، هنگـامى كه براى خدا بيدار شـود و وضـو بگيرد وضوى كامل، و با نـيّت خالص و قلب سـالم و بدن خاشع و چـشم گريـان براى خدا نمـاز بخواند خداوند پشت سر او نه صف از فـرشتگان را به صف مى كند كه جز خدا كسى نمى تواند آنها را شمارش كند، كه يكطرف هر صف در مشرق و طرف ديگر در مغرب است. هنگامى كه او نماز را تمـام كند خـدا به تعـداد آن فرشتـگان بـراى او درجـه و ثـواب مى نويـسد.

 

نحوه خواندن نماز شب

نماز شب 11 رکعت است و باید هشت رکعت نماز در قالب ۴ نماز دو رکعتی خوانده بشود. شیوه خواندن این ۴ نماز دقیقاً همانند نماز صبح است. نیت این ۴ نماز باید نماز شب یا نافله شب باشد.

در ادامه باید دو رکعت نماز با نیت «نماز شفع» خوانده بشود. شیوه خواندن این نماز بدین صورت است که در رکعت اول باید پس از سوره حمد، سوره ناس خوانده شده و در رکعت دوم پس از سوره حمد، سوره فلق خوانده می‌شود.نیت نماز آخر که نمازی یک رکعتی است، «نماز وتر» است. در این نماز پس از خواندن سوره حمد، سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره فلق و یک مرتبه سوره ناس خوانده می‌شود.

سپس در ادامه باید به قنوت رفته و اعمال زیر به ترتیب انجام شود:
الف) در ابتدا باید فرد حاجات و خواسته‌های خود را از خداوند متعال طلب کند.
ب) آنگاه توصیه شده است که فرد برای چهل تن از مومنین و مومنات دعا بکند.
ج) در ادامه باید در محضر خداوند طلب استغفار کرده و ۷۰ بار این ذکر خوانده بشود:
استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه. (از خداوند استغفار کرده و به سوی او توبه می‌کنم.)
د) سپس باید ۷ مرتبه ذکر زیر خوانده بشود:
هذا مقامُ العائذٍ بکَ منَ النّار. ِ(این مقام و جایگاه کسی است که از آتش به تو پناه می‌آورد.)
ه) در ادامه نیز باید سیصدبار ذکر «العفو» خوانده شود.
و) در پایان نیز توصیه شده است که این دعا خوانده شود:
ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّکَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم.

همچنین مستحب است که فرد پس از اتمام نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س) را بخواند. این تسبیحات به این صورت خوانده می‌شود:
۳۴ مرتبه الله اکبر – ۳۳ مرتبه الحمدلله – ۳۳ مرتبه سبحان الله

البته می توان نماز شب را به روش ساده تری نیز خواند, مثلا اذکار و مستحبات آن را کمتر کرد و برای کسی که وقت کافی ندارد سه رکعت شفع و وتر نیز می تواند کافی باشد. خوشا بحال آنان که آنقدر نماز شب برایشان مهم است, قضای آن را نیز به جا می آورند.

 

 

آثار نماز اول وقت

به نام آفریننده عشق

 

در مقالات گذشته در مورد دستورالعمل های عرفانی مطالبی بیان نمودیم. اکنون می خواهیم به یکی از مهم ترین اعمال که جایگزین ندارد و  هم برای دنیا و آخرت و هم برای عرفان آثار فراوانی دارد بپردازیم. ابتدا می پردازیم به احادیثی در مورد نماز اول وقت و سپس سخن عرفا و بزرگان در این مورد.

 

احادیث در مورد نماز اول وقت

  • پیامبر اکرم (ص): نماز اول وقت، سپس نيكى به پدر و مادر و پس از آن جهاد در راه خدا، محبوب‌ترین کارها نزد خداست.
  • پیامبر اکرم (ص): کسی که خواندن نماز را از زمانش به تأخیر بیندازد، به شفاعت من (در روز قیامت) نخواهد رسید.
  • پیامبر اکرم (ص): (نماز) اول وقت موجب رضایت خداوند، ميان وقت موجب رحمت خداوند و نماز پايان وقت موجب بخشش خداوند است.
  • پیامبر اکرم (ص): هر بنده‌ای که اهتمام در رعایت اوقات نماز بورزد و در مواضع آفتاب برای وقت نمازش دقت کند، من برای او راحتی به هنگام مرگ و قطع شدن هموم و رفع درد و نجات از آتش جهنم را ضمانت می‌کنم.
  • امام صادق (ع): شیعیان ما را در هنگام اوقات نماز امتحان کنید. (یعنی اینکه) چگونه از نماز خواندن در موقع آن محافظت می‌کنند.
  • امام صادق (ع): فضیلت (نماز) اوّل وقت بر (نماز) آخر وقت همانند فضیلت آخرت بر دنیاست.

 

سخنان بزرگان در مورد نماز اول وقت

  • آیت الله سید علی قاضی (ره): کسی که نمازش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.
  • آیت الله بهجت (ره): کسی که بقیه نمازهایش را اول وقت بخواند خداوند او را برای نماز صبح بیدار خواهد کرد.
  • آیت الله مجتهدی (ره): اگر هم دنیا می خواهید هم آخرت, نماز اول وقت بخوانید.
  • آیت الله بهجت (ره): نماز اول وقت برای رسیدن به هر مقامی کافی است.
  • آیت الله حسنعلی نخودکی (ره): نماز اول وقت شاه کلید است.

 

اما منظور از نماز اول وقت یعنی نمازی که وقت آن از اذان تا 20 دقیقه بعد از آن است که اگر دقیق تر بگوییم:

  • نماز اول وقت برای نماز صبح تا زمانیکه ستارگان در آسمان دیده می شوند.
  • نماز اول وقت برای نماز ظهر تا 1 ساعت بعد از اذان.
  • نماز اول وقت برای نماز عصر تا 40 دقیقه بعد از نماز ظهر.
  • نماز اول وقت برای نماز مغرب تا 30 یا 40 دقیقه بعد از اذان.
  • نماز اول وقت برای نماز عشا تا یک سوم شب حدود 3 ساعت.

 

ناگفته نماند هرچه نماز زودتر خوانده شود بهتر است و نمازی که در هنگام اذان خوانده شود با نماز امام زمان (عج) بالا خواهد رفت ان شاء الله و بهتر است همان 20 دقیقه برای هر نماز در نظر گرفته شود.

 

 

 

 

عرفان حلقه چیست؟

به نام آفریننده عشق

 

اگر در میان مباحث عرفان موجود در سایت کاوشی نمایید متوجه می شوید ما در گذشته به عرفان های کاذب مثل عرفان حلقه اشاره کوچکی کردیم. می توان رهبانیت, صوفی گری افراطی, مرتاض بازی و دکان بازی را از دیگر عرفان های نادرست برشمرد.

 

عرفان حلقه یا عرفان کیهانی که توسط محمد علی طاهری بوجود آمده بود در دوران اوج خود بسیار معروف شد. برخلاف ادعاهای محمد علی طاهری مبنی بر علمی بودن روش‌ فرادرمانی که در عرفان حلقه استفاده می شد، تا به حال شواهد علمی کافی از کارآمدی روش فرادرمانی در دست نیست. متخصصان درمان، فرادرمانی را یک روش شبه‌ علمی می‌دانند.

اسماعیل منصوری لاریجانی که پیشتر مقدمه‌ای بر کتاب‌های طاهری نگاشته بود در ۲۲ اسفند ۱۳۸۹ در نشستی در قم از طاهری تبری جست. وی طاهری و فرقه‌اش را از فرقه‌های منحرف و خطرناک معرفی نمود و اعلام داشت در ابتدا گمان می‌کرده طاهری به دنبال نشر عرفان اسلامی است از این رو بر دو کتاب وی مقدمه زده ولی پس از مشاهده انحرافاتشان ضمن اعتراض شدید از دستگاه‌های مسؤول خواسته جلوی فعالیت او را بگیرند.

وی همچنین مدعی شد طاهری چون نماز نمی‌خواند اصلاً قبله‌اش منحرف است و آثار مکتوب آقای طاهری را فاقد متدولوژی و پارادوکسیکال خواند و به‌صراحت از او و رهروانش ابراز تبری نمود.

 

نظرات بسیار مختلفی در این زمینه از مراجع تقلید وجود دارد.

مراجع تقلیدی چون مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و علوی گرگانی پس از بررسی جزوات، آثار سمعی و بصری، سی‌دی‌ها و مدارک موجود از وی با ارائه توضیحاتی طبق فتاوایی او را مرتد اعلام کردند. مراجع مذکور غیر وحیانی دانستن قرآن، اهانت به پیامبر اسلام با عنوان تناقض گویی، غیر معصوم خواندن ائمه شیعه، شرک دانستن زیارت قبور ائمه، تمسخر رجعت و مهدویت، تمجید از شیطان و موحد خواندن آن، ادعای خروج جن از درون مردم، ترویج زیرکانه تناسخ، نفی برخی از مسلمات مانند ادعای وجود نداشتن عزرائیل، لمس و تماس غیرشرعی با بدن زنان نامحرم به بهانه درمان عرفانی و ده‌ها انحراف دیگر، از جمله انحرافات این فرقه و دلایل ارتداد رئیس آن دانستند.

 

طاهری پیش از آخرین دستگیری ضمن خدامحور دانستن دیدگاه‌هایش اعلام داشت:

«اینجانب، مسلمان و شیعه ایرانی، دوست دار اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و از راه و اندیشه مشرکان و مخالفان ایشان بری هستم و نمی‌دانم طراحان فتنه و آشوب، باز با افکار پوسیده خود، چه در سر می‌پرورانند که با فراموشی نسبت به این که چندی پیش، مرا مبلغ مسیحیت، بهائیت و… معرفی کردند و شیطان‌پرست خواندند، بدون ارائه هرگونه دلیل و برهان، این بار مرا کابالیست نامیده‌اند.»

اما در ۲۴ بهمن ۱۳۹۰ وبگاه مشرق نیوز نوشت که محمد علی طاهری: «پس از برگزاری جلسات دادگاه و دفاعیات خود در ۴ جلسه، به اتهام توهین به مقدسات و بیان مطالبی که هیچ گونه تخصصی در آن‌ها نداشته و ادعای الهام و دریافت آگاهی و ارائه این دریافت‌ها به دیگران توسط دادگاه عمومی و انقلاب تهران به ۵ سال حبس تعزیری، به اتهام مداخله غیرقانونی در امور پزشکی و درمان – با توجه به اینکه هیچ فردی حق ندارد بدواً نظریات خود را روی انسان آزمایش کند- با استناد به مفاد قانون مجرم شناخته شده و پروانه فعالیت وی ابطال شد… به اتهام تحصیل مال نامشروع و پخش غیرقانونی آثار سمعی و بصری به پرداخت ۹۰۰ میلیون تومان محکوم شد. وی به علت گرفتن دست یک بیمار مؤنث بدون اینکه دارای مجوز طبابت باشد نیز به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد.»

 

در اردیبهشت ۹۸ سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که محمد علی طاهری پس از طی مدت محکومیت خود که هفت و نیم سال زندان بوده، از زندان آزاد شده‌ است. در اسفند ۹۸، محمدزمان دریاباری وکیل طاهری اعلام کرد وی در تورنتو کانادا به سر می‌برد اما احتمال دارد به ایران برگردد.

 

می توانید برای مطالعه دستورالعمل های عرفانی این مقاله را مطالعه نمایید.

 

 

دستورالعمل ها و اذکار عرفانی

به نام آفریننده عشق

 

در مطالب گذشته در مورد مراحل عرفان صحبت کردیم اما اکنون می خواهیم قدم در راه گذاشته و دستورات مجرب عرفانی را خدمت شما معرفی کنیم.

همانطور که قبلا گفتیم بدون رعایت حلال و حرام و بدون داشتن تقوا, سیر و سلوک میسر نیست. حداقل و اولین قدمی که سالک باید بردارد انجام واجبات و ترک محرمات است. انسان باید سعی کند عالما و عامدا ترک واجب و انجام حرامی نداشته باشد.

 

قدم دوم, اهل بیت(ع)

همانطور که قبلا گفته شد بدون ولایت این راه را طی کردن, بیراهه رفتن است. آن چیزی که خیلی از عرفا به آن سفارش کرده اند شرکت در عزاداری امام حسین(ع) و هم چنین زیارت ایشان و توسل به ایشان است. مورد بعدی قرائت زیارت عاشورا است و چه خوب است انسان چه برای سیر و سلوک و چه برای مسائل دیگر, روزی یکبار زیارت عاشورا را قرائت نماید که از افضل زیارات و ادعیه است.

 

قدم سوم, نماز اول وقت

نماز اول وقت کیمیایی است که هر کس آن را ترک کند حقیقتا به زندگی خود ضرر رسانده است. در مورد فضایل و آثار نماز اول وقت سخن کوتاه می کنم و به همین بسنده می کنم که عارف بزرگ سید علی قاضی رضوان الله علیه فرمودند:

  • هر کس نماز اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند!

در مورد نماز اول وقت توضیحات بسیاری در این مقاله گفته شده است.

قدم چهارم, نماز شب

شب زنده داری و نماز شب یکی دیگر از اعمالی است که هم برای آخرت و هم برای دنیا مفید می باشد و به قول عارف کبیر علامه قاضی رضوان الله علیه:

  • و اما نماز شب, پس هیچ چاره و گریزی برای مومنین از آن نیست و تعجب از کسی است که می خواهد به کمال دست یابد در حالیکه برای نماز شب قیام نمی کند و ما نشنیدیم که حدی بتواند به آن مقامات دست یابد مگر به وسیله نماز شب.

نحوه خواندن نماز شب را می توانید در این مقاله مطالعه نمایید.

 

قدم پنجم, اذکار عرفانی

انسان در رابطه با مدتي كه مشغول به اذكار است بايد لبنيات كم بخورد لا اقل يك روز در ميان بخورد و گوشت نيز كم بخورد لا اقل صبح و شام گوشت نخورد و اگر پدر و مادرت تو را به خوردن لبنيات و … امر نمودند اگر با صحبت نرم آنها را قانع نتوانستي بكني بايد به حرف آنها گوش دهي زيرا گوش دادن به حرف پدر و مادر از لبنيات كم خوردن اثرش بيشتر است.

  • ذكر بدون مراقبه فايده ندارد حتي اگر حال هم بياورد زيرا اين حال دوام نخواهد داشت.
  • ذكرها را بايد هر روز به بگويي و يك روز اين ذكر و روز ديگر سراغ ذكر ديگر نروي زيرا اينگونه اثر ندارد.
  1. ذکر یونسیه یعنی لا اِلهَ اِلاّ اَنْت سُبْحانَكَ اِنّي كُنْتُ مِنَ الظالِمين از بهترین اذکار عرفانی است و براي پاره كردن حجابها و نورانيت دل اثر زیادی دارد و اگر تا يك سال در سجده مداوت شود هنگام شب یا بین الطلوعین به تعداد 400 بار (برای عموم مردم) باعث باز شدن چشم برزخي و موجب تجرد روح از جسم و اتصال به ارواح است.
  2. ذکر يا حَيُّ يا قَيّوم یکی دیگر از اذکار موثر عرفانی است که صورت ساده آن به تعداد روزانه 70 مرتبه می توان گفت و صورت سخت تر آن تعداد 3816 مرتبه است (عدد تکسیر این ذکر) و باید به همراه شرایط خاص باشد مانند قلت طعام و کلام
  3. ذكر لا اله الا الله كه علامه طباطبايي فرموده اند تا 40 روز به طرف صبح با توجه 1000 مرتبه می گویی كه حس و حال بندگي از اين راه به دست مي آيد.

 

این مقاله برای اهل عمل تا همین جا کافی است. انشاء الله در آینده مقالات بیشتری در این باره منتشر خواهد شد.

لازم به ذکر است که عزیزان از ذکر شریف صلوات که کامل ترین اذکار است غفلت نکنند. فضایل صلوات را از اینجا می توانید مطالعه نمایید.

مراحل عرفان کدامند؟

به نام آفریننده عشق

 

در مطلب گذشته به توضیحات مختصری در مورد عرفان پرداختیم. در این مقاله می خواهیم وارد جزئیات شده و مراحل و درجات مختلف عرفان را با برای شما بیان کنیم.

مراحل عرفان و سیر و سلوک

مراحل عرفان را می توان از مناظر متفاوتی دسته بندی کرد. می توان آنها را از باب روایات بررسی کرد, می توان نظرات عرفای بزرگ را در آن وارد کرد و هم چنین می توان کمی محتوای شاعرانه به آن داد و آن را زیباتر کرد. در ابتدا ما مراحل عرفان را که توسط یکی از عارفان و شاعران معروف قرن ششم یعنی عطار نیشابوری رضوان الله علیه بیان شده است و نام آن را هفت شهر عشق گذاشته است برای شما می گوییم.

از منظر عطار نیشابوری عرفان هفت مرحله دارد و نخستین مرحله آن «جستجو و طلب» است، باید در راه مقصود کوشید. دوم مقام «عشق» است که بی‌درنگ باید به راه وصال گام نهاد. سوم «معرفت» است که هر کس به قدر شایستگی خود راهی برمی‌گزیند. چهارم «استغنا» است که مرد عارف باید از جهان و جهانیان بی‌نیاز باشد. پنجم مقام «توحید» است که همه چیز در وحدت خدا مشاهده می‌شود. ششم مقام «حیرت» است که انسان در می‌یابد که دانسته‌های او بسیار اندک و محدود است. هفتم مقام «فنا» است که تمام شهوات و خودپرستی‌های آدمی از او زایل می‌شود و می‌رود تا به حق واصل شود و در واقع از این فنا به بقا می‌رسد.

 

اما امام خمینی رضوان الله علیه مراحل عرفان را چهار مرحله می داند و آن را این گونه توصیف می کند:

1. سیر از خلق به حق مقید نه حق مطلق.

2. سیر از حق مقید به حق مطلق.

3. سیر از حق به سوی خلق حقّی به واسطه حق.

4. سیر از خلقی که همان حق است یعنی از حضرت اعیان ثابته به سوی خلق؛ یعنی به سوی اعیان خارجی (به وسیله حق) یعنی به وجود حقانی خودش.

شاید طبقه بندی امام خمینی برای بعضی گنگ و نامفهوم باشد اما از حیث عرفان نظری قابل تامل است.

 

احمد غزالی در کتاب «بحر الحقیقه» سیر و سلوک را در «هفت بحر» ارائه داده است که عبارتند از:

1. بحر معرفت: که گوهر آن «یقین» است و این معرفت عبارت است از غرق شدن عارف در وجود، جمال و کمال او.

2. بحر جلال: که گوهر آن حیرت است.

3. بحر وحدانیت: که گوهر آن حیات است.

4. بحر ربوبیت: که گوهر آن بقاء است.

5. بحر الوهیت: که جانمایه آن وصال است.

6. بحر جمال: که جان و سرّ آن رعایت است (استغراق در لطافت و اضافت).

7. بحر مشاهد: که گوهر آن «فقر» است.

علامه حسن زاده آملی رضوان الله علیه نیز در شعری چهار مرحله مختصر برای عرفان ذکر کرده اند:

سرمایه راهرو حضور و ادبست

آن گاه یکی همت و دیگر طلبست

ناچار بُوَد رهرو ازین چار اصول

ورنه به مراد دل رسیدن عجبست

 

این خلاصه ای بود از مراحل عرفان نظری اما اگر بخواهیم مراحل عرفان عملی که پاسخ سوال “چه باید بکنم؟” است را بگوییم توضیحات و تفصیلاتی را می طلبد که در این مقاله نمی گنجد و شما می توانید بخشی از آن را از این مطلب مطالعه نمایید.

 

عرفان چیست؟

 

به نام آفریننده عشق

 

عرفان و تصوف همواره یکی از مقوله های پرطرفدار مباحث مذهبی بوده است تا آنجا که برخی از مردم نچندان مذهبی نیز به دلیل جذابیت بالای عرفان و سیر و سلوک به جستجوی آن پرداختند و متاسفانه گاها به عرفان های کاذب مانند عرفان حلقه, رهبانیت و … دچار شدند.

اما معنی واقعی عرفان یعنی عشق و محبت بسیار به خداوند و عمل کردن به دستورات او و بیرون کردن محبت های زودگذر از دل. در واقع قلب انسان باید فقط جای خدا باشد. امام صادق(ع) می فرمایند: قلب حرم خداست, غیر خدا را در آن جای مده.

انسان خدا را دوست نمی دارد مگر اینکه او را بشناسد و هنگامی که او را شناخت محبت او در دلش ایجاد می شود و نمی شود محبت کسی در دل شما باشد و به حرف های او گوش ندهید. آری اولین و مهم ترین مرحله عرفان می تواند انجام واجبات و ترک محرمات باشد.

شاید جایی شنیده باشید که فلان مرتاض هندی کارهای خارق العاده انجام می دهد یا فلان انسان آتئیست نظریه ها و پیش بینی های بی نظیری ارائه می دهد اما باید گفت طبق گفته عرفای بزرگ, تمام این دستاوردها کاملا موقتی بوده و کیفیت بالایی نیز ندارد و حتی ممکن است بعضی از این کارهای خارق العاده که اصطلاحا به آن کرامت یا معجزه نیز گفته می شود از طرف شیطان بوده باشد برای اینکه او را از این طریق فریب دهد.

 

توحید, تنها عرفان حق

توحید تنها راه رسیدن به درجات بالای عرفان است و معنی توحید یعنی شناخت خدا و اینکه او واحد و بی نیاز است و هیچ همتایی ندارد. حال انسان می تواند برای شناخت خدا از فرستادگان خود او یعنی پیامبران و اهل بیت (ع) کمک بگیرد و این نه تنها با توحید منافاتی ندارد بلکه باعث خشنودی خداوند نیز هست زیرا دستور مسقیم او می باشد. خداوند در آیه 31 سوره آل عمران می فرماید:

بگو (ای پیغمبر): اگر خدا را دوست می‌دارید مرا پیروی کنید تا خدا شما را دوست دارد و گناه شما را ببخشد، و خدا آمرزنده و مهربان است.

پس مرحله بعدی ورود به عرفان ولایت است.

ولایت, راهی برای گم نشدن

شیخ جعفر مجتهدی رضوان الله علیه که بدون شک یکی از بزرگترین عارفان معاصر ایران و جهان می باشد فرموده بود:

کوتاه ترین و کامل ترین راه کمال, محبت اهل بیت(ع) و خدمت خالصانه به خلق است.

آری هر راه دیگری به جز راه اهل بیت(ع) بیراهه است هر چند انسان را به قدرت های معنوی برساند. هم چنین علامه سید علی قاضی که می توان او را بزرگترین عارف نظری و عملی ایران و حتی جهان دانست می فرمودند:

خودشان (اهل بیت(ع) ) به من گفتند که به هر یک از عرفا در عالم چیزی دادند به دست اباالفضل العباس (ع) بوده است.

 

در اینجا می توان بطور خلاصه به ملازمات رسیدن به عرفان اشاره کرد که عبارتند از:

1. نیت خالص  2. انجام واجبات و ترک محرمات  3. نماز اول وقت 4. توجه به امر ولایت خصوصا امام حسین(ع) 5. نماز شب 6. خدمت به مخلوقات خدا و …

برای بررسی دقیق تر و کامل تر اعمال راه گشای عرفانی می توانید این مقاله و هم چنین این مقاله را مطالعه فرمایید.

برای دانستن هر یک از مراحل عرفان نیز این مقاله می تواند مفید باشد.