بایگانی برچسب برای: عاشقان خدا

به نام آفریننده عشق

 

در این مقاله جایگاه عرفان شیعی را در آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع) بررسی می‌کنیم و در انتها به نکات و توصیه های عرفانی قرآن و اهل بیت (ع) اشاره خواهیم کرد.

عرفان در قرآن – آیات عرفانی

1. تجلی و جذبه در عرفان از آیه “فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا” (اعراف‌، 143) گرفته شده است: و هنگامی که پروردگارش بر کوه جلوه کرد، آن را محو و نابود کرد و موسی از ترس مدهوش به زمین افتاد. سخنان عارفان نیز بیشتر شرح و توضیح این آیه است‌.

2. معیت الهی از آیه “وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ” (حدید، 4) گرفته شده است: و او با شماست هر جا که باشید!

3. قرب (نزدیکی دل به خداوند از راه صفای آن‌) که عرفا به “وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ” (ق‌، 16) استناد می‌کنند: ما از رگ گردن به او نزدیک تر هستیم.

4. حب‌ّ الهی مستند به آیه “وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ” (بقره‌، 165) است‌: و کسانی که ایمان آوردند، عشق و محبت بیشتری به خدا دارند!

5. لقای الهی به آیه “يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ” (انشقاق‌، 6) اشاره می‌کند: ای انسان‌! حقاً که تو به‌سوی پروردگار خود به سختی در تلاشی‌ و سرانجام او را ملاقات خواهی کرد. همچنین آیه “فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا” (کهف‌، 110) نیز به دیدار با خدا اشاره می‌کند: پس هر که به لقای پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند.

6. مکاشفه‌ یا شهود عرفانی مستند از آیه “كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ” (تکاثر، 5 و 6) است: اگر شما علم الیقین می‌داشتید، جهنم را مشاهده می‌کردید.

7. استمداد از نور الهی که از آیه “يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ” آمده است: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش را به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن راه بروید.

8. توحید در قرآن به طور خاص در آیات “هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ، هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ، هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الأسْمَاءُ الْحُسْنَی یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ” (حشر، 22 تا 24) دیده می‌شود که این آیات به بیان ذات غیر قابل توصیف خدا و اسماء و صفات او می‌پردازد.

عرفان در روایات – احادیث عرفانی

1. در کتاب نهج الحیاه آمده است که پیامبر اکرم (ص) روزی از دخترشان سوال کردند: فاطمه (س)، چه درخواست و حاجتی داری؟ هم اکنون فرشته وحی در کنار من است و از طرف خدا پیام آورده است تا هر چه بخواهی تحقق پذیرد. فاطمه (س) فرمودند: لذت خدمتش مرا از درخواست کردن از او بازداشته است، من هیچ نیازی ندارم جز اینکه به چهره کریمش نگاه کنم!

2. در کتاب بحار الانوار آمده است که پیامبر اکرم (ص) فرمود: کسی که برای خدا چهل روز اخلاص پیشه کند، خدای تعالی سرچشمه های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می‌گرداند.

3. در کتاب توحید صدوق از امام صادق (ع) نقل شده است: هیچ چیزی ثوابش بالاتر از شهادت به وحدانیت پروردگار نیست، چون خدای تعالی با هیچ چیزی برابری نمی‌کند و و اَحدی همتای او نیست.

4. در کتاب میزان الحکمه آمده است که حضرت علی (ع) فرمود: دانش، اولین دلیل است و معرفت، هدف نهایی!

6. هنگامی که پیامبر (ص) به معراج رفت، خدا به او فرمود: هیچ‌یک از بندگانم به من تقرب نجوید با عملی که نزد من محبوب‌تر باشد از آنچه بر او واجب کرده‌ام؛ و به‌ درستی که به‌ وسیله نافله (مستحبات) به من تقرب می‌جوید تا آنجا که من دوستش می‌دارم و چون دوستش دارم، آنگاه گوش او می‌شوم که با آن می‌شنود و چشمش می‌شوم که با آن می‌بیند و زبانش می‌گردم که با آن سخن می‌گوید و دستش می‌شوم که با آن می‌گیرد.

7. از پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) نقل است: هرکس خود را بشناسد، قطعاً خدایش را خواهد شناخت.

8. در کتاب اسرار الصلاة از امام صادق (ع) نقل است که فرمود: نگاه نکردم به چیزی مگر اینکه قبل از او خدا را دیدم، بعد از او خدا را دیدم و با او نیز خدا را دیدم! (مشابه این حدیث از حضرت علی (ع) نیز نقل شده است.)

 

توضیحات تکمیلی

کلمه «عرفان» به صراحت در قرآن کریم ذکر نشده است. با این حال، مفهوم عرفان، به معنای معنوی و فلسفی آن، در بسیاری از آیات قرآن که در مورد موارد زیر بحث می‌کنند، تجسم یافته است:

معرفت خداوند متعال: این جوهر عرفان است. قرآن به شناخت خداوند دعوت می‌کند، نه فقط شناخت عقلی، بلکه شناخت عمیق قلبی که منجر به عشق، ترس و اطاعت از دستورات او می‌شود. بسیاری از آیات در مورد اسماء و صفات خداوند بحث می‌کنند و تفکر در خلقت او را برای درک عظمت و جلال او تشویق می‌کنند. همه این‌ها بخش اساسی مسیر عرفان محسوب می‌شود. نمونه‌ای از این موارد این است: «آگاه باشید که با یاد خدا دل‌ها آرام می‌گیرد.» (الرعد، ۲۸).

توحید: توحید، که ایمان به خدای یگانه است، پایه و اساس عرفان است. قرآن بارها بر توحید تأکید می‌کند و خواستار رد همه اشکال شرک است. درک توحید حقیقی صرفاً به زبان آوردن شهادتین (شهادت ایمان) نیست، بلکه به معنای ارادت قلبی و عمیق به خداوند است.

تقوا: تقوا، که ترس از خدا و اطاعت از اوست، یکی از مهمترین ویژگی‌های عارفان است. قرآن در بسیاری از آیات تقوا را توصیه می‌کند و آن را با سعادت و موفقیت در دنیا و آخرت مرتبط می‌داند.

ذکر: یاد خدا، که همان ارادت قلبی و زبانی به اوست، یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به معرفت محسوب می‌شود. قرآن بارها ذکر را توصیه کرده و فضایل بزرگ آن را توضیح می‌دهد.

توبه و استغفار: توبه از گناهان و طلب بخشش از خداوند دو گام مهم در مسیر معرفت هستند. قرآن درِ توبه را برای همه باز می‌کند و به آنها بخشش و رحمت خداوند را وعده می‌دهد.

خلاصه اینکه، اصطلاح «عرفان» در قرآن یافت نمی‌شود، اما جوهره و اصول آن در آیات بسیاری که به شناخت خدا، توحید، تقوا، ذکر و توبه دعوت می‌کنند، آمده است. فهم و به‌ کارگیری این آیات، راه رسیدن به عرفان به معنای معنوی آن است. مفهوم عرفان از طریق فهم متن قرآنی و تفسیر علمی درک می‌شود. فهم و به‌کارگیری عرفان در میان مکاتب مختلف اسلامی متفاوت است.

قرآن کریم به صراحت در یک جمله به «ملاقات با خدا» نیز اشاره نمی‌کند. با این حال، مفهوم ملاقات با خدا یا ملاقات با پروردگار جهانیان، به طور ضمنی در بسیاری از آیاتی که در مورد موارد زیر بحث می‌کنند، آمده است:

روز قیامت (روز داوری): قرآن روز قیامت را به تفصیل توصیف می‌کند، روزی که در آن مردم در برابر اعمال خود پاسخگو خواهند بود و با خدا ملاقات می‌کنند. آیات بسیاری در مورد این روز و پاداش نیکوکاران و بدکاران بحث می‌کنند و به طور ضمنی نمایانگر ملاقات با خدا هستند. نمونه‌ای از این موارد: «روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می‌ایستند» (مؤمنون، 10).

مرگ: مرگ آغاز ملاقات با خدا در نظر گرفته می‌شود. پس از مرگ، مرحله حساب و کتاب و پاداش آغاز می‌شود و این ملاقات با خدا محسوب می‌شود. قرآن بارها از مرگ یاد می‌کند و توضیح می‌دهد که این انتقال به زندگی پس از مرگ است.

بازگشت به خدا: قرآن خواستار بازگشت به خدا و توبه به سوی اوست. این بازگشت نوعی ملاقات، ملاقات معنوی قبل از ملاقات فیزیکی در زندگی پس از مرگ، محسوب می‌شود.

ترس و عشق: ترس و عشق به خدا از مهمترین ویژگی‌های مؤمنان است. این احساسات معنوی نوعی مواجهه معنوی با خدا در این زندگی دنیوی محسوب می‌شوند.

پاسخ به دعا: پاسخ خداوند به دعاهای بندگانش نوعی مواجهه، مواجهه معنوی بین بنده و پروردگارش تلقی می‌شود.

به طور خلاصه، مفهوم «ملاقات با خدا» در قرآن کریم به معنای واقعی کلمه بیان نشده است، بلکه از طریق بافت آیاتی که در مورد روز قیامت، مرگ، داوری و رابطه معنوی بین بنده و پروردگارش بحث می‌کنند، قابل درک است. درک این مفهوم مستلزم مطالعه دقیق قرآن کریم و مراجعه به تفاسیر علما است. درک ماهیت این مواجهه نیز در مکاتب فکری و تفسیری مختلف متفاوت است. برخی از تفاسیر بر جنبه فیزیکی این مواجهه تمرکز دارند، در حالی که برخی دیگر بر جنبه معنوی آن تأکید دارند.

مفهوم عرفان در احادیث نبوی، برخلاف تصوف اسلامی متاخر، مستقیماً با اصطلاح «عرفان» بیان نشده است. با این حال، جوهره و اصول آن در احادیث متعددی که به موارد زیر اشاره دارند، تجسم یافته است:

معرفت خدا: احادیث نبوی، شناخت خدا را تشویق می‌کنند، نه فقط شناخت ذهنی، بلکه شناخت قلبی عمیقی که منجر به عشق، ترس و پایبندی به دستورات او می‌شود. این شناخت، جوهره عرفان است. نمونه‌ای از این حدیث، حدیث «هر که خدا را بشناسد، دین او را شناخته است» است.

عشق به خدا و رسولش: احادیث بر اهمیت عشق به خدا و رسولش تأکید دارند. این عشق، پایه و اساس عرفان است و منجر به پیروی از سنت پیامبر (ص)، انجام دستورات او و اجتناب از نواهی او می‌شود.

تقوا و ترس: احادیث، تقوا و ترس از خدا را توصیه می‌کنند که دو مورد از مهمترین ویژگی‌های کسانی هستند که خدا را می‌شناسند. تقوا صرفاً پرهیز از حرام نیست؛ بلکه حالت فروتنی و تسلیم قلبی در برابر خداست.

ذکر و دعا: احادیث، ذکر خدا و دعا به درگاه او را تشویق می‌کنند که از مهم‌ترین راه‌های رسیدن به معرفت است. این دو، بنده را به پروردگارش نزدیک‌تر می‌کند و معرفت او را نسبت به او افزایش می‌دهد.

توبه و استغفار: احادیث، توبه و استغفار از گناهان را تشویق می‌کنند که از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر معرفت است. این دو، دل را از آلودگی‌ها پاک کرده و بنده را به پروردگارش نزدیک‌تر می‌کند.

نماز و عبادت: احادیث بر اهمیت نماز و سایر عبادات تأکید دارند، زیرا بنده را به پروردگارش نزدیک‌تر کرده و معرفت او را نسبت به او افزایش می‌دهد.

تواضع و زهد: احادیث، فروتنی و زهد در دنیا را توصیه می‌کنند که از ویژگی‌های کسانی است که خدا را می‌شناسند. فروتنی بنده را به پروردگارش نزدیک‌تر می‌کند و زهد، او را از محبت دنیا رهایی می‌بخشد.

قابل توجه است که احادیث نبوی بیشتر بر جنبه عملی معرفت تمرکز دارند تا جنبه نظری. آنها اعمال صالح، پیروی از سنت پیامبر (ص)، ترس از خدا، توبه و طلب بخشش را تشویق می‌کنند. این اعمال عملی منجر به معرفت و عشق به خداوند متعال می‌شود که جوهره عرفان است. مفهوم عرفان در احادیث با درک بافت کلی احادیث و تفسیر آنها توسط علما قابل درک است. علاوه بر این، درک عرفان در بین مکاتب مختلف فقهی و تصوف متفاوت است.

 

عرفّنا الله انفسنا و نفسه والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

به نام آفریننده عشق

 

حاج عبدالزهرا گرعاوی، سالک الهی و از شاگردان سید هاشم حداد بود.

 

ویژگی ها

وی باب مکاشفات صحیحه برایش باز بود و می‌گفت: در نماز هم وقایع کربلا را می بینم. بسیار اهل گریه بود و علت مکاشفاتش هم همین بود. رابطه قلبی شدیدی با حضرت آقای حداد داشت. آیت الله کمیلی می‌فرمودند: یک زمانی حاج عبدالزهرا خدمت سید هاشم حداد آمد و گفت: دیگر نمی‌توانم ذکر یونسیه بگویم. آقا فرمودند: چطور؟ عرض کرد: وقتی به سجده می روم دیگر لب‌هایم تکان نمی‌خورد و ذکر همین‌طور در قلبم تکرار می‌شود. سید هاشم نیز از اینکه ذکر یونسیه حاج عبدالزهرا قلبی شده بود، خوشحال شدند. نقل است: حاج عبدالزهرا آینده را هم در مکاشفات بین نماز می‌دیده و همه چیز مثل فیلم از جلوی چشمش عبور می‌کرده است. ظاهرا با توسلاتی که به امام حسین (ع) داشته این مشکل مرتفع شده و دیگر رویت مکاشفات، اختیاری می‌شود و حرقت زائد الوصفی از ناحیه امام حسین (ع) شامل حالش می‌شود.

مرحوم حداد شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله مشرف می‌شد. عبدالزهرا خیلی آتش درونی داشت. مرحوم حداد یک‌بار به علامه طهرانی فرمودند: این آتش عبدالزهرا را می‌بینی؟ من چندین برابر این را دارم ولی مشخص نمی‌شود. عبدالزهرا یک ماشین استیشن داشت که همان حسینیه سیار معروف است. آیت الله کمیلی خراسانی نقل می‌کند: در جلسه ای، حاج عبدالزهرا گرعاوی سقا شده بود و در کاسه‌ای به همه آب می‌داد. حالتی داشت که همه از حال او اشک می‌ریختند. گریه می‌کرد و با حال شوق، کاسه آب را به این و آن می داد و می‌گفت: بیا شراب بخور، شراب محبت!

علامه طهرانی می‌فرمود: حاج عبدالزهرا گرعاوی، اصالتا عرب بود و مردی متدین و روشن ضمیر و ساکن کاظمین و گاهی به کربلا به خصوص در شب‌های جمعه برای زیارت مشرف می‌شد. برای آنکه روزه‌اش نشکند، همان شب پس از زیارت مراجعت می‌کرد. یکی از روزها که من بر حسب عادت از خواب بیدار شدم و وضو ساختم که به حرم مطهر سیدالشهدا (ع) مشرف گردم، دیدم حالم سنگین است و قبض عجیبی مرا گرفته است. با مشقت و فشار زیاد تا صحن مطهر آمدم ولی هیچ میل به تشرف نداشتم. مدتی در گوشه صحن نشستم ولی هیچ میل به تشرف پیدا نشد، تا نزدیک ظهر شد. در این حال، ناگهان یک حال نشاط و سرور زائدالوصفی در خود مشاهده کردم. برخاستم و با کمال رغبت مشرف شدم و به توسلات، زیارت و نماز مشغول شدم. همان شب مرحوم حاج عبدالزهرا از کاظمین به کربلا مشرف شد و گفت: سید محمد حسین! این چه حالی بود که امروز داشتی؟! قریب ظهر بود که من در حجره خود در بغداد بودم، دیدم که حال تو بسیار سخت است و در قبض شدید به سر می‌بری! فوراً سوار ماشین شدم و به کاظمین آمدم و برای رفع این حال تو حضرت موسی بن جعفر (ع) را شفیع در نزد خدا قرار دادم. حضرت نیز شفاعت فرمودند و حال تو خوب شد.

علامه طهرانی در کتاب معاد شناسی می‌گوید: دوستى داشتم به نام حاج عبدالزهرا گرعاوى نجفی که مردى بسيار باهوش، سريع‌الانتقال، تند ذهن و در عين‌ حال متدين و عاشق امام حسین (ع) بود. وی داراى حال بكا و گريه‌هاى طولانى و شوريده بود و بدين‌ جهت از مكاشفات صوريه و مثاليه نيز برخوردار بود. یک روز كه به حرم مطهر كاظمين مشرف شديم و در مراجعت از حرم، طفل اكبر اينجانب كه در آن وقت چهار سال داشت، چون چشمش در راه به خيار نوبر افتاد طلب كرد و گريه كرد؛ و اتفاقاً چون قدرى حالت اسهال و تردد داشت و براى او خوب نبود، ما از خريدن امتناع كرديم و او هم اصرار داشت تا بالأخره من اعتنايى به گريه او ننمودم و روى دست او زدم و از مقابل خيارها گذشتيم.

نزديک غروب آفتاب بود كه يكى از دوستان كربلایى ما به مسافرخانه آمد و گفت: حاج عبدالزهرا امروز از زيارت نجف‌ اشرف مراجعت كرده است! مى‌آیى به ديدنش برويم و نماز را هم همان‌جا بخوانيم؟ من گفتم: ضررى ندارد! لذا با هم از مسافرخانه حركت كرديم و تا منزل او كه در آن وقت در خارج كاظمين و متصل به آن و از نواحى جديدالاحداث بود، پياده روان شديم. در راه ديدم جماعتى گِرد آمده‌اند و مشغول تماشاى چيزى هستند. از همراهم پرسيدم: اين چيست كه تماشا مى‌كنند؟ گفت: تلويزيون است که تازه در كاظمين آورده‌اند و مردم براى تماشا جمع شده‌اند. من از دور نگاه كردم ديدم عكس‌ها و صورت‌هاى متحرّكى بر روى صفحه مى‌گذرد. بسيار در شگفت آمدم كه خدايا صنعت بشر به كجا كشيده‌ است كه صدا و سيماى افرادى را از راه دور مى‌آورد و در همان لحظه در مقابل ديدگان قرار مى‌دهد. اين حديث نفسى بود كه با خود كردم. بارى گذشتيم و به منزل او رسيديم.

چون وارد شديم، ديديم سجاده خود را پهلوى باغچه انداخته و مشغول نماز است و ما نيز نماز را خوانديم و پس از اتمام نماز و احوال‌پرسى و تعارفات عادى گفت: حق با باطل مخلوط نمى‌شود و بالأخره حق به كنارى و باطل نيز به كنارى مى‌رود! گفتم: صحيح است! گفت: حق و باطل، مانند روغن و آب هستند، اگر آن‌ها را به روى هم بريزى و تكان هم بدهى، باز روغن در رو و آب در زير مى‌ايستند! گفتم: همينطور است! گفت: سید محمد حسین! مى‌دانى كه انسان به تمام مقامات و مناصب با نقشه و تدبير و مكر مي‌تواند برسد؛ تاجر شود، مالدار شود، عالم و مرجع شود، سلطان و رئيس‌جمهور شود، ولى راه خدا نقشه و حيله‌بردار نيست! گفتم: آرى همينطور است! گفت: من امروز صبح از نجف خارج شدم و با سيّاره (ماشين) به سوى كاظمين مى‌آمدم. ناگاه ديدم كه ممكن است انسان در طبقه دهم از يک عمارتى باشد و به واسطه مختصر غفلتى، یک مرتبه به طبقه پایين سقوط كند!

من فهميدم كه اين همه گفتارها و سؤال‌ها به جهت اين است كه به من بفهماند: زدن روى دست طفل كه خيار مى‌خواسته است صحيح نيست و طفل را بايد با صبر و تحمل آرام كرد. او در همان وقتى كه ما از نزد مغازه عبور مى‌كرديم، در ماشين خود نشسته و در بيابان حلّه به‌ سوى بغداد در حركت است ولی از حال ما و كيفيت درخواست بچه و ضرب ما مطلع بوده، اما نمى‌خواهد صريحا بگويد كه تو چنين كرده‌اى!

آیت الله صافی اصفهانی نقل می‎کند: رفیقی داشتم در نجف اشرف به نام حاج عبدالزهرا که شخصی صد در صد صادق بود و سر سوزنی احتمال اینکه خلاف بگوید درباره‌اش نبود. با اینکه به تجارت مشغول بود ولی بیشتر اوقات در مشاهد مشرفه به سر می‌برد. مرد بسیار باتقوا، باصفا و اهل دل بود و در سیر و سلوک زحمت کشیده بود، مخصوصا در محبت به اهل بیت فوق العاده بود و با هم خیلی رفیق بودیم. ایشان می‌گفت: یک مدتی مثل فیلم سینمایی تمام حوادث و وقایع فردا را در شب قبلش در قنوت نماز می‌دیدم و فردا تمام آن به صورت کامل اتفاق می افتاد. مثلا در شب می‌دیدم که کسانی آمدند با من معامله کردند و درخواست‌هایی داشتند. فردایش عینا همان چیزها اتفاق می‌افتاد.

این حاج عبدالزهرا شب های چهارشنبه به مسجد سهله می رفت و بعد از اعمال، معمولا مقداری با هم مجالست داشتیم. یک شب به من گفت: آقای صافی، این اواخر یک اتفاقات ناگواری برای من رخ می‌دهد. گفتم:خیر است ان شاء الله، چه اتفاقی؟گفت:ردر قنوت نمازم تمام اتفاقاتی که فردا می‌خواهد رخ بدهد مثل یک فیلم سینمایی می‌بینم، به نظر شما این‌ها مکاشفات شیطانی نیست؟ این گذشت تا این که یک روز با حالت عصبانیت و ناراحتی سراسیمه به منزل ما آمد و گفت: آقای صافی، آخر این چه ایمانی است که من دارم؟ این چه نمازی است که من می خوانم؟ عوض این که در نماز، تمام توجهم به خدا باشد، همه‌اش به این فیلم‌ها طی می‌شود. این‌ها به چه درد من می‌خورد.

به او گفتم: برو نزد امام حسین (ع) و این ها را با محبت او مبادله کن، یک معامله خیلی شیرین. او هم یک مقدار آتشش خوابید. حاج عبدالزهرا مرتب شب‌های جمعه به کربلا مشرف می‌شد. یک روز به من گفت: شب جمعه به زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) مشرف شدم و به حضرت عرض کردم: «من این‌ها را نمی خواهم، شما را می خواهم.» خیلی جدی و محکم گفت این‌ها را از من بگیر و محبت خودت را به من بده. گفت: آقای صافی، فکر می‌کنم خواسته من اجابت شده و این معامله انجام شد؛ چون آن‌ها را از من گرفتند و تمام شد و حالا احساس می‌کنم مثل این که نسبت به امام حسین (ع) یک حالت دیگری پیدا کردم.

گفتم: چه حالتی؟ گفت انگار یک محبت خاص و فوق العاده‌ای نسبت به آن حضرت در خودم احساس می‌کنم که با گذشته فرق دارد. ما هم می‌دیدیم که این حاج عبدالزهرا، حاج عبدالزهرای قبل نیست، حال عجیبی پیدا کرده بود و گریه های عجیبی داشت. اسم امام حسین (ع) که می آمد، آتش می‌گرفت و مثل یک گلوله آتش شده بود. البته از آن به بعد، آن فیلم‌ها برایش اختیاری شده بود و اگر می‌خواست می‌دید، اما محبت و عشق به امام حسین (ع) فرصت به او نمی‌داد و رمقش را گرفته بود.

 

عروج ملکوتی

حاج عبدالزهرا گرعاوی، سرانجام در نجف از دنیا رفت و در غرفه‌ای از غرفه‌های صحن حضرت کمیل در دروازه نجف به خاک سپرده شد.