زندگینامه لیث بن بختری مرادی

به نام آفریننده عشق

ابوبصیر لیث بن بختری مرادی، از رجال امامی کوفه در نیمۀ نخست سده ۲ق/۸م است. وی از اصحاب اجماع و از خاصّان حضرت باقر و امام صادق علیهما‌ السلام است.

ویژگی ها 

او شخصیتی است که محمد بن مسلم با همه عظمت در راه مکه به‌اتفاق جمعی از یاران به او اقتدا کرد و نماز را به امامت او به‌جای آورد. کشی وی را در عدد اصحاب اجماع برشمرده است. او کتابی داشته است که جمعی از راویان آن را روایت می‌کنند. گرچه برخی چون ابن غضائری و نجاشی مذهب او را مستقیم ندانسته‌اند اما به دلیل وثاقت او اعتبار روایی او مورد طعن نیست.

ابوبصر مرادی همچنین از برخی راویان حدیث اهل بیت چون عبدالکریم بن عتبه هاشمی (از اصحاب امامان صادق و کاظم علیهماالسلام روایت کرده است.  در سلسلۀ سند حدیثی از المحاسن برقی روایت لیث مرادی از ابوبصیر (شاید اسدی) دیده می‌شود و با توجه به آنچه ذکر شد و این‌که نجاشی لیث مرادی را «ابوبصیر اصغر» خوانده است، دور نیست که وی قدری نسبت به ابوبصیر اسدی تأخر طبقه داشته باشد.

ابوبصیر مرادی، همان‌طور که شعیب عقرقوفی اظهار داشته است، وفات امام صادق (علیه‌السلام) را درک کرده است، ولی گزارش صریحی در مورد موضع‌گیری او در قبال فطحیه دیده نمی‌شود. روایت عقرقوفی حاکی است که ابوبصیر مرادی به امامت امام کاظم (علیه‌السلام) باور نداشته است، و گفتار ابن غضائری، رجال‌شناس اثناعشری اشارت دارد که مذهب وی مستقیم نبوده است.

در مورد رابطۀ او با امام کاظم (علیه‌السلام)، اگرچه طوسی در الفهرست و رجال او را در زمرۀ اصحاب آن حضرت آورده است، ولی این نکته در کلام برقی، کشی و نجاشی تأیید نشده و در اسانید روایات نیز روایت او از امام کاظم (علیه‌السلام) به اثبات نرسیده است.

در روایتی دیگر از طریق علی بن اسباط، ابوبصیر مرادی یکی از چهار تن دانسته شده که در حیات و ممات، زینت و آبروی اهل بیت بوده، از مصادیق قوّامون به قسط، سابقون و مقرّبون شمرده می‌شدند. در روایت دیگر نیز از طریق علی بن اسباط و علی بن حدید فطحی، ابوبصیر مرادی در عداد چهار تن اوتاد زمین و اعلام دین محسوب شده است. همچنین ابوبصیر مرادی یکی از چهار تن «مخبتین» مژده‌ور به بهشت و نیز از احیاکنندگان حدیث اهل بیت و امانتداران حلال و حرام خداوند دانسته شده است.

عروج ملکوتی

از زمان و وفات وی اطلاعات زیادی در دسترس نیست. احتمالا در نیمه اول قرن دوم قمری از دنیا رفته باشد.