نوشته‌ها

زندگینامه حضرت شعیب (ع)

 

به نام آفریننده عشق

 

شُعَیب از پیامبران الهی و از نوادگان ابراهیم است. او سومین پیامبر عرب بوده که نامش در قرآن آمده است. سوره‌های اعراف، هود و شعراء بیان می‌کند که او پس از نوح، هود، صالح و لوط به پیامبری برگزیده شد.

 

شعیب از نوادگان ابراهیم(ع) بود. پدرش مدین بن ابراهیم و مادرش از فرزندان لوط است. بعضی نام پدرش را نویب و مدین را پدربزرگ او دانسته و نامش را شعیب بن نویب بن مدین بن ابراهیم آورده‌اند. زیرا ابراهیم پس از ساره همسری از کنعانیان گرفت و مدین از این همسر است.

منابع نقل کردند موسی پس از اینکه در آب دادن حیوان‌ها به دختران شعیب کمک و آنان را تا درب خانه شعیب همراهی کرد، یکی از دختران شعیب پیشنهاد استخدام موسی را داد. شعیب از پیشنهاد دخترش استقبال کرد، رو به موسی نمود و پیشنهاد کار و ازدواج با دخترش را به موسی داد و او قبول کرد. موسی پس از اتمام قراردادش، با دختر شعیب ازدواج کرد.

در تورات داستان شعیب و قوم او نیامده، تنها یادی که از شعیب کرده این است که بعد از آنکه موسی(ع) آن مرد قبطی را کشت از مصر به مدین فرار کرد (تا آخر داستان) و در آنجا شخصی را ذکر کرده به نام «اعوئیل کاهن مدیان» (و یا به عبارت دیگر عالم دینی شهر مدین).

برخی روایات گزارش کردند که مخالفت قوم شعیب در برابر او آنقدر شدید بود که چند نفر از نمایندگان او را به طرز فجیعی کشتند. ولی با همۀ این مخالفت‌ها نقل کردند سخن گفتن او با قومش به قدری جذاب و گیرا بوده است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: شعیب خطیب و سخنران در بین پیامبران بود.

راوندی در روایتی از حضرت سجاد(ع) نقل کرده است: نخستین کسی که پیمانه و ترازو برای مردم ساخت حضرت شعیب(ع) بود و آنان با پیمانه و ترازو سروکار پیدا کردند ولی پس از مدتی شروع به کم‌فروشی نمودند و همین سبب عذاب آنان شد.

شعیب بر اساس برخی منابع مانند یعقوب و اسحاق نابینا بوده است. دانشمندان متعددی چون میبدی در تفسیر کشف الاسرار؛ سید هاشم بحرانی در تفسیر البرهان، تفسیر سورآبادی، طباطبایی در المیزان و برخی دیگر با استناد به آیه وَ إِنَّا لَنَرَاکَ فِینَا ضَعِیفًا به نابینا بودن وی اشاره کرده‌اند. آنان علت نابینا شدن شعیب را زیادی گریه او برای حُبّ و اشتیاق زیاد به خداوند دانسته‌اند.

شعیب بعد از یوسف بن یعقوب و قبل موسی بن عمران و معاصر ایشان به پیامبری مبعوث شد. شعیب نخست در مدین سکونت داشته و از اهل مدین خواست خداوند یکتا را عبادت واز اعمال قبیح پرهیز کنند، امّا آنان انکار کردند و شعیب و پیروانش را از مدین اخراج کردند. شعیب آنان را نفرین کرد و خداوند هم آنان را به عذاب زلزله مبتلا ساخت و شهر و مردمش نابود را کرد.

 

معجزات و کرامات

قرآن کریم در بیش از ۴۰ آیه از پنج سوره اعراف، هود، شعراء، عنکبوت و قصص به شرح حال شعیب اشاره می‌کند ولی کلمه شعیب تنها ۱۱ بار در قرآن تکرار شده است. گزارش کرده‌اند بیشتر آیات این سوره‌ها دربارۀ رسالت شعیب با موضوعاتی مانند مدیریت؛ حقوق جامعه، اخلاقیات، ترویج فرهنگ توحیدی، اصلاحات اقتصادی، آمده و همچنین این آیات به بررسی وضعیت منکرین شعیب و عذاب آن‌ها پرداخته است. خداوند در قرآن از شعیب حقایق، معارف و ادب نسبت به پروردگارش و مردم را حکایت کرده تا آنجا که خدا به خاطر ادب او، موسی را مدتی به خدمتش می‌گذارد.

 

عروج ملکوتی

مورخان دربارۀ عمر شعیب اختلاف نظر دارند. بعضی معتقدند، ۲۴۲ سال و کسانی هم عمرش را ۲۵۴ و ۴۰۰ سال نوشته‌اند و هم‌چنین دربارۀ محل درگذشت و دفن او نیز اختلاف است و چهار مکان برای دفن او ذکر شده است: مکه و نزدیک کعبه، یمن شهر حَضرَموت، فلسطین در دهکده‌ای به نام حِطّین، تُستَر از شهرهای ایران باستان.